Een boek van Reinier Sonneveld is altijd de moeite waard, vind ik. Dat geldt ook van dit boek over de toekomst. Het eerste wat hij doet is: een peiling houden hoe de wereld en de mensheid ervoor staat. Wat hebben we bereikt en hoe zal het verder gaan. Hij heeft grote waardering voor wat wij mensen kunnen, ook aan reparatie van gemaakte fouten en risicobestrijding. Maar tegelijk heeft hij een scherp oog voor de gevaren die oppervlakkig optimisme met zich meebrengen. Alles wat we kunnen bergt ook grote risico’s in zich. Een ongeluk zit vaak maar in een klein hoekje. Het probleem zit hem echter vooral in onze menselijke overmoed en hebzucht. Hij illustreert zijn betoog met duidelijke, herkenbare voorbeelden. In die zin is zijn boek een goede gids.

Toen Jakob bij zijn oom Laban een eigen kudde mocht gaan vormen, verzamelde hij verse takken van een drietal soorten bomen. Een van die soorten was de plataan. Hij schilde op die takken witte strepen. Dat deed hij door de gladde witte bast bloot te leggen. Gewoonlijk valt de schors al in strepen van de bast af, maar Jakob hielp de natuur een handje. Vervolgens legde hij de geschilde takken in de troggen waar het kleinvee kwam drinken. Hij wilde graag dat het kleinvee dat hij onder zijn hoede had, gestreepte, gespikkelde en gevlekte jongen zou werpen. Had het bronstige kleinvee gedronken van het water met voor hun neus de geschilde takken, dan werd het hitsig, ging paren en wierp na een tijdje gestreepte, gespikkelde en gevlekte jongen (Gen.30,37-39).  

In de medische wetenschap is vandaag de dag veel mogelijk. Sommige ontwikkelingen roepen vragen op. We herkennen de oerzonde, dat de mens zijn eigen wereld wil scheppen. Hij gebruikt daarbij de middelen van de medische wetenschap en techniek. Zij moeten hem in staat stellen tot een lang, gezond en effectief leven, waarin hij de regie in handen houdt en veel kan genieten.

 

De ontwikkelingen op het gebied van wetenschap en techniek laten iets zien van de manier waarop de moderne mens omgaat met de natuur en met zijn eigen leven. Hij beschouwt de dingen die hij tegenkomt als materiaal waarmee hij kan gaan werken. Zo doet hij ook met zijn lichaam.

 

Hoe zit dat eigenlijk met die zo gewaardeerde autonomie (zelfbepaling) die je in de wereld van de psychotherapie tegenkomt? Staat die niet die haaks op geloof, kerk en theologie?

In zijn boek  Autonomie en gemeenschap* , een bewerking van zijn proefschrift over dit onderwerp (2016), bespreekt ds. Bert Loonstra een onderwerp dat interessant genoeg is, voor theologen, psychotherapeuten en geïnteresseerden. Het lezen van dit boek vraagt evenwel enige tot redelijke kennis van de psychologie en de filosofie.

De vraag ligt voor of autonomie en haar nadruk op het ‘zelf’ niet strijdig zijn met gehoorzaamheid aan God als hoogste goed? En in het christelijke geloof is het uitgangspunt toch de dienende liefde en onderwerping? Sluit psychotherapie dan wel aan op de eigenheid van de cliënt en diens groepsidentiteit? Deze vraag betrekt Loonstra in het laatste deel van zijn boek ook op de Islam, (ultra)orthodox jodendom en (zeer behoudende) reformatorische kringen. Voor ultra-orthodoxie met haar grote nadruk op (de waarden van) de gemeenschap geldt, in het algemeen, dat de westerse psychotherapie daarop moeilijker aansluit.

Wat zou geloof zijn zonder liederen, wat zou een kerk zijn zonder gezang, wat zou een gelovige zijn zonder een lied in zijn hart. Altijd heeft de Heere mensen opgewekt om te zingen en hij heeft ook altijd mensen geïnspireerd om liederen te dichten. Mannen en vrouwen.

Na de doortocht door de Rode Zee dichtte Mozes een lied, maar ook Mirjam, de zuster van Aaron werd geïnspireerd. ‘Mirjam de profetes, de zuster van Aaron, nam een tamboerijn in haar hand, en alle vrouwen gingen achter haar aan met tamboerijnen en met reidans. Toen zong Mirjam hun ten antwoord: zing voor de Heere want Hij is hoog verheven' (Ex.15,20-21). David dichtte de psalmen met zijn harp in de hand. Zang en muziek. Bij indrukwekkende gebeurtenissen komen de tongen los en de mensen in beweging. In elke opwekking zie je het lied naar voren komen. Het hart dat overloopt wil zingen. ‘Zingt een nieuw lied voor de Heere.’

Commentaar

  • Rust 2025-05-10 07:24:12

    Een aantal (grote) bedrijven heeft er in de afgelopen jaren voor gekozen om een vierdaagse...

  • Bevrijding en vrede – wij gedenken 2025-04-25 08:13:45

    Dit nummer verschijnt kort voor de officiële dodenherdenking – met de kransleggingen op de Dam in...

  • Voorjaar 2025-04-12 09:38:55

    Het kan niemand ontgaan zijn, het voorjaar hangt in de lucht. Heerlijk om weer even in het...

  • Veertig dagen Paaspodcast en Spotify 2025-03-28 18:37:35

    Nog een paar weken en dan vieren we opnieuw het Paasfeest. Dat betekent dat we voor wat betreft...