{mosimage}Velen hebben wel eens gehoord van Thomas à Kempis en zijn beroemde werk De Navolging van Christus. Wie hij precies was en wat zijn spiritualiteit inhield is minder bekend, al neemt de belangstelling voor zijn persoon en werk de laatste tijd weer toe.

In Zwolle kun je het levenspad van deze laat-middeleeuwse kloosterbroeder bijna letterlijk volgen: de plaatselijke VVV biedt wandelaars en fietsers een heuse “Thomas à Kempisroute” aan, die voert langs plekjes die herinneren aan de Moderne Devotie en haar belangrijkste vertegenwoordigers. Het bijbehorende boekje biedt in kort bestek heldere informatie en fraaie illustraties.

Modern en devoot
Zoals zijn naam al aangeeft, werd Thomas à Kempis geboren in Kempen in 1379 of 1380 als zoon van een zilversmid. Zijn eerste onderwijs ontving hij aan de kapittelschool van de Lebuïnuskerk in Deventer. Hier verzorgden de “broeders des gemenen levens” de lessen. Deze broeders maakten deel uit van kleine huisgemeenschappen, waarin men leefde volgens de aloude kloosterregel die armoede, kuisheid en gehoorzaamheid voorschreef.

{mosimage}Kerken in Nederland die geworteld zijn in de Reformatie en met name verwant zijn aan het gedachtegoed van Calvijn, hebben lange tijd de naam 'hervormd' of 'gereformeerd' gedragen. Vele gemeenten dragen nog steeds die naam. Volgens het woordenboek betekenen deze woorden hetzelfde. Maar in de praktijk van het dagelijks spraakgebruik wijzen zij op een verschillende traditie.

Sinds de doorwerking van de Reformatie in ons land droeg de kerk die een bevoorrechte positie had, de naam 'gereformeerd'. Maar in het begin van de negentiende eeuw ontvangt zij de naam Nederlands Hervormde Kerk. Vanaf die tijd krijgt het woord 'gereformeerd' een eigen lading. Het wijst dan vooral op hen die trouw willen blijven aan de beginselen van de Reformatie en bezwaren hebben tegen vrijere opvattingen in de Hervormde Kerk. Het moderne denken dat voortkwam uit de Verlichting, beheerste hervormde kansels en katheders. Het licht van de rede zou volgens dat denken moeten schijnen in de kerken en binnen de universiteiten waar predikanten worden opgeleid. Alom werd geleerd dat de mens van huis uit niet geneigd is tot kwaad en dat godsdienst niets anders is dan een streven naar deugdzaamheid. De prediking zou mensen moeten oproepen tot ontwikkeling van het eigen persoon-zijn. Het was alsof men de woorden zonde en straf, verkiezing en verwerping, heil en genade, hemel en hel niet meer kende. Het was dit denkklimaat in de Hervormde Kerk waarmee zij die trouw wilden blijven aan het erfgoed van de Reformatie, grote moeite hadden.

{mosimage}“Want Ik zal water gieten op het dorstige, en stromen op het droge”.  Jesaja 44:3a (HSV)

Begin september is het een drukte van belang op het tempel terrein. Alle buren maken gepofte rijst en zoete banaan met kleefrijst gewikkeld in bananenblad. De volgende dag toch maar eens vragen wat de drukte was.
‘Oh’, zeggen ze, ‘gisteren was het de dag wanliangphie. Wat inhoudt dat de geesten van de doden naar de tempel komen om te eten. We moeten ze dus goed voorzien van eten, want, als ze niet genoeg te eten krijgen gaan ze niet terug maar blijven ze ronddolen en komen ze je achterna en kunnen ze je in het komende jaar knap lastig vallen.’

Nong Song Hong
Nong Song Hong, een klein districtshoofddorp in het zuiden van de provincie Khon Kean in het Noordoosten van Thailand. Midden op het platteland. Rijstvelden strekken zich uit zover je oog kan kijken, afgewisseld met een klein dorpje en een tempel. In oktober een lust voor het oog. Golvende rijstplanten wiegen in de zwoele wind. Honderd verschillende kleuren groen strelen het netvlies. Het goud van de tempeldaken verblind het oog. Hoe anders dan de rest van het jaar. Nadat de rijst in december geoogst wordt droogt het land op. De natuur wordt grijs en grauw. Alleen de kleur van de vogels en tempels blijven aanwezig. Het land snakt naar water.

{mosimage}Uw wil geschiede, gelijk in de hemel alzo ook op de aarde.               
Matteüs 6:10


Uw wil geschiede. Zo beëindigen veel gelovigen hun gebed om genezing. Of als zij God vra-gen wat zij graag willen: gezondheid, een goed gezin, (behoud van) een baan, enz. Uw wil geschiede, voegen zij eraan toe, als uiting van overgave of van berusting. Zo bidden ook ambtsdragers met en voor mensen met problemen. Here, wij willen graag dat U deze mens verlost van zijn probleem, maar uw wil geschiede. Zo deed ik het ook, denkend dat Jezus ons zo leerde bidden.
Ik ontdekte dat dit een vergissing is toen ik moest preken over zondag 49. De uitleg die de Heidelbergse Catechismus van de derde bede van het Onze Vader geeft, is helder. Samengevat luidt hij als volgt: geef dat alle mensen uw wil gehoorzamen. In het Onze Vader gaat het dus niet over Gods onbekende wil, waarvan we hopen dat die samenvalt met onze wil. Jezus leert bidden om gehoorzaamheid aan Gods geopenbaarde wil.
Hoe kwam het dat ik dit niet had begrepen door de preken die ik over zondag 49 had gehoord? En hoe komt het dat hoorders van nu, ondanks preken over zondag 49, gebeden besluiten met de bede uw wil geschiede, denkend dat zij daarmee zeggen wat Jezus hun heeft voorgezegd?

{mosimage}Ouweneel schreef ‘Vijf olifanten in een porseleinkast’. Het voorwoord is van de hand van ‘EO-dominee’ Arie van der Veer. Ouweneel zet in dit boek de – ik zou haast zeggen – bekende meningsverschillen tussen christenen op een rijtje. Het boek is prettig leesbaar en zet zaken op een rij. Om welke vijf verschillen gaat het? De problematiek rond schepping en evolutie. De visie op homoseksualiteit. Hoe er wordt aangekeken tegen de vrouw in het ambt. En als nummer vier en vijf de Geestesgaven en de doop.

Ouweneel typeert deze vijf als the big five. In alle zoeken naar eenheid tussen de kerken dreigen deze vijf “de verschillende stromingen tegen elkaar op te zetten en steeds weer nieuwe kloven te slaan”. Doel van zijn boekje is om een bijdrage te leveren tot het beter begrijpen van elkaars standpunten. Daartoe geeft hij de verschillende opvattingen weer en doet hij een geslaagde poging de stand van het debat weer te geven. Kort stipt hij ook the small five aan. Weliswaar is bij deze vijf sprake van verschil van inzicht maar zij “lijken in de gangbare discussies toch een geringere rol te spelen.” Het betreft hier de visie op Israël, de leer van de alverzoening, de leer van de (niet-)verliesbaarheid van het heil, de visie op het occultisme (wat is nu wel of niet occult?) en tenslotte de visie op de islam.

Commentaar

  • Redenen tot dankbaarheid 2024-11-23 09:35:54

    Op het moment dat ik dit commentaar schrijf, is het dankdag voor gewas en arbeid. De Bijbel op...

  • Skincare routine 2024-11-09 16:44:34

    Vandaag de dag zijn er heel wat filmpjes op Youtube te bekijken die gaan over het verzorgen van je...

  • Dirk de Groot 2024-10-25 17:15:47

    Woensdag 6 november aanstaande is het, D.V., dankdag voor het gewas en de arbeid: we brengen onze...

  • Israëlzondag 2024-10-11 17:20:39

    Afgelopen zondag is in veel kerken aandacht besteed aan de bijzondere band van ons als...