{mosimage}Heel Israël zal behouden worden. Die zin uit Romeinen 11:26 lijkt niet voor tweeërlei uitleg vatbaar. Maar schijn bedreigt. Deze tekst wordt heel verschillend uitgelegd. In dit artikel wordt deze tekst gelezen in het licht van (mijn vorige artikelen over) wat in de hele brief aan de Romeinen over Israël staat.

In aansluiting op vers 25 luidt de hele zin in de NBG: en aldus zal gans Israël behouden worden. De meeste vertalingen beginnen deze zin met: aldus of zo. Andere vertalingen kiezen voor: dan. Zo ook de NBV: Dan zal heel Israël worden gered.
Het Griekse woord heeft beide betekenissen. Afhankelijk van het verband moet worden geko-zen tussen zo of dan.
Een belangrijk argument voor de eerste keus is dat Israël net zo gered wordt als de niet-Joden, door het geloof in Christus. Bij de tweede keus is de voorgaande zin een belangrijk argument. Nadat de volheid van de heidenen zal zijn binnengegaan, zal heel Israël worden behouden. Beide argumenten zijn ontleend aan de context. Uit het vervolg zal blijken dat volgens mij hier moet worden gekozen voor: zo.

{mosimage}In dit artikel gaat het over de middagdienst op zondag. De gemeente komt op zondag tweemaal samen. Dat is onder ons de regel. Voor de hoofddienst van Woord en sacrament. Dat is een plechtige viering. Een echte eredienst. De middagdienst draagt een ander karakter. Daar is aandacht voor de kinderen, gelegenheid voor dialoog met het karakter van het leren, het onderwijzen van de belangrijkste zaken uit de Schrift en belijdenis. Zo is het nu vijf eeuwen sinds de Reformatie.

Er is wel verandering te constateren. Het bijwonen van de middagdienst is minder geworden. Die ontwikkeling heeft verontrustende vormen aangenomen. Kerkenraden breken zich het hoofd er over. Hoe moet het met de middagdienst als er zo weinig zijn? Kunnen we die ontwikkeling keren? Zijn er oplossingen voor? Ik denk van wel. Welke oplossingen zijn er? Ik zie er twee. Allereerst de aandrijving om te gaan. Vervolgens de aantrekking om de middagdienst mee te beleven.

{mosimage}Het Kerkblad voor het Noorden heeft een eigen jeugdredactie, die wekelijks de achterkant van het Kerkblad verzorgt. Een vast onderdeel is het prikbord. Een plek waar over het algemeen jeugd-, crosspoint-, opendeur-, blessed2be-, praisediensten of hoe ze ook maar mogen heten, worden aangekondigd. In deze diensten zie je veel jongeren, een aantal van hun ouders en hier en daar een grijs koppie. Maar de kerk zit wel vol, wat komt door de grote toeloop van jongeren ook van buiten de eigen kerk. Maar de volgende week zondagmiddag? Waar zijn al die jongeren nu? Hoe krijg je jongeren, die massaal de jeugddiensten bezoeken zo ver, dat ze ook de reguliere kerkdiensten gaan bijwonen?

Bovenstaande vraag kwam bij de redactie op tafel. Best lastig om daar een antwoord op te geven. Een tiental jaren terug ontstonden er op diverse plaatsen jeugdkerken. Grote groepen jongeren uit allerlei kerken kwamen op deze maandelijkse diensten in sport- of veilinghallen af. Alles wat binnen traditionele kerkmuren niet mocht, zoals drumstel, bands, video’s, drama, gospel, enzovoort, kreeg hier een plek. Toch hebben de jeugdkerken het niet lang vol gehouden. Na verloop van tijd verdwenen de jeugdkerken weer als gevolg van teruglopende bezoekersaantallen en onvoldoende vrijwilligers. Het nieuwe ging er snel weer af.

{mosimage}Begin dit jaar mocht ik in de CGK van Dronten een verhaal houden over ‘Gemeente en echtscheiding’. In twee artikelen geef ik een bewerkte versie van deze lezing. In het eerste artikel gaat het vooral over de plek van de gescheidenen zelf en hun kinderen in de gemeente. In het tweede komt de vraag aan bod: is de gemeente een veilig vangnet voor gescheiden mensen en hun kinderen?
‘Wat God heeft verbonden, mag een mens niet scheiden.’ Maar wat niet mag, gebeurt toch. Ook in de kerk vinden regelmatig echtscheidingen plaats. Dat heeft grote impact op hun levens. Als er kinderen zijn, zijn deze in echtscheidingssituaties bijzonder kwetsbaar. Scheiding van ouders heeft veel negatieve gevolgen voor de kinderen. Het is daarom van belang de pastorale zorg aan kinderen van gescheiden ouders in de gemeente van Christus vorm te geven. In gesprekken met ambtsdragers en pastorale medewerkers kwam op dit onderwerp een stuk verlegenheid naar voren. Verlegenheid t.a.v. de kinderen bijvoorbeeld. Meestal is de zorg gericht op de ouders en niet op de kinderen. Ook voelen kerkenraden zich soms gedwongen partij te kiezen en uitspraken te doen over gelijk en ongelijk. Er kan ook tucht worden toegepast, mensen worden van het avondmaal afgehouden. Dat kan (!) ook een middel zijn om de eigen onmacht te verbloemen. In elk geval: de kerk heeft een belangrijke pastorale taak in echtscheidingssituaties, naar ouders en kinderen toe.

{mosimage}De bron van echtbreuk is de genotzucht. Genotzucht verzwakt het lichaam. Het verslapt de zenuwen van de ziel en verkwist het vermogen. Het verbrandt als een onuitblusbaar vuur alles wat het maar aanraakt. Het laat niets in het mensenleven intact. Aldus Philo van Alexandrië in zijn verklaring van de Tien Geboden, die onlangs in een Nederlandse vertaling is uitgekomen.

Deze verklaring van de Decaloog is tweeduizend jaar geleden voor het eerst gepubliceerd in Alexandrië. In die tijd was Alexandrië een wereldstad, vergelijkbaar met Rome. Er woonden veel joden, meer dan in Jeruzalem. In Jeruzalem woonden toen ongeveer honderdduizend joden, maar in de stad aan de monding van de Nijl zo'n driehonderdduizend.
Een van hen was Philo van Alexandrië. Over zijn leven is niet veel bekend. Wel is bekend dat hij afkomstig was uit een voorname joodse familie. Zijn familie onderhield contacten met het koningshuis van Herodes. Verder weten wij dat hij rond het jaar 40 na Christus een bezoek aan Rome heeft gebracht. Hij was toen de leider van een joodse delegatie. Deze delegatie heeft bij de Romeinse keizer Caligula gepleit voor meer vrijheden voor de joden. Ze vroeg met name vrijstelling van de verplichting tot het brengen van goddelijke eer aan de keizer.
Ondertussen zijn de tijden weinig veranderd. Enige maanden geleden kwam een delegatie joden naar Den Haag om ook te pleiten voor meer vrijheid. Zij vroegen toestemming een gebruik dat zij al honderden jaren kennen, te mogen voortzetten.

Commentaar

  • Storm in de CGK 2025-07-04 17:44:42

    De afgelopen jaren en zeker de afgelopen maanden en weken zijn voor onze Christelijke...

  • Hellend vlak 2025-06-21 09:25:10

    Net als veel anderen denk ik met weemoed terug aan vroegere tijden. Binnenkort word ik...

  • Zien en zijn 2025-06-07 08:46:46

    Ik worstel ermee. Onlangs hoorde ik twee uitdrukkingen die me sindsdien bezighouden. Het ging over...

  • Eeuwig dankbaar 2025-05-24 07:16:04

    Doetinchem heeft zich mooi op de kaart gezet. Dit jaar vierde koning Willem-Alexander zijn...