Wie de Christelijke Gereformeerde Kerk van Zwolle kent, kent naar alle waarschijnlijkheid ook Dien de Haan. Zij woonde daar niet alleen, maar liet haar stem ook horen. En dan zeg ik het eigenlijk niet goed, want als zij sprak – en dat kon ze! – sprak ze het liefst niet haar eigen woord maar vertolkte ze het Woord van God. Door Hem was ze gegrepen. En daarom kon ze haar mond niet gesloten houden.
Hoe zit dat eigenlijk met die zo gewaardeerde autonomie (zelfbeschikking) die je in de wereld van de psychotherapie tegenkomt? Staat die niet haaks op geloof, kerk en theologie?
In het vorige artikel (naar aanleiding van het boek van Bert Loonstra*) zagen we dat het er vandaag om gaat onafhankelijk en zelfredzaam te zijn en zelf je keuzes, relaties en visies te bepalen. Dat klinkt in zekere zin heroïsch, maar in de praktijk betekent dit niet automatisch dat we allemaal van die krachtige ‘zelven’ zijn.
Op 22 oktober is het vijfentwintig jaar geleden dat ik als predikant werd bevestigd en intrede deed.
Fijn dat ik op mijn werkplek gebruik mag maken van een prachtige kantoorruimte waar ik het een en ander kan bewaren en na een poosje zoeken vond ik het artikel in het «cursief» Kerkblad voor het Noorden «einde cursief» van vijfentwintig jaar geleden.
Medische wetenschap en biotechnologie hebben veel goede dingen tot stand gebracht. Toch zijn er ook een schaduwkanten aan ontwikkelingen op dit gebied. Eén daarvan raakt de manier waarop wij ons lichaam waarderen.
Bij ons lichamelijk bestaan hoort kwetsbaarheid. We worden ouder en kunnen sterven. Mens-zijn is leven met beperkingen, ziekte en gebreken, kortom: afhankelijk-zijn. Dat blijkt al direct bij de geboorte. Er is geen enkel wezen op aarde dat na de geboorte zo lange tijd verzorging nodig heeft. Wanneer kan een kind op eigen benen staan? Dat duurt echt heel lang. Niet dat die tijd zinloos is. In die tijd leert hij afhankelijkheid en vertrouwen op zijn verzorger. Die afhankelijkheid is een middel waardoor hij later sociale contacten kan opbouwen en onderhouden. Hechting is van vitaal belang voor ons sociale leven.
Een boek van Reinier Sonneveld is altijd de moeite waard, vind ik. Dat geldt ook van dit boek over de toekomst. Het eerste wat hij doet is: een peiling houden hoe de wereld en de mensheid ervoor staat. Wat hebben we bereikt en hoe zal het verder gaan. Hij heeft grote waardering voor wat wij mensen kunnen, ook aan reparatie van gemaakte fouten en risicobestrijding. Maar tegelijk heeft hij een scherp oog voor de gevaren die oppervlakkig optimisme met zich meebrengen. Alles wat we kunnen bergt ook grote risico’s in zich. Een ongeluk zit vaak maar in een klein hoekje. Het probleem zit hem echter vooral in onze menselijke overmoed en hebzucht. Hij illustreert zijn betoog met duidelijke, herkenbare voorbeelden. In die zin is zijn boek een goede gids.
