Geeft Jezus met zijn zaligsprekingen een positieve profielschets van christenen? Of gaan de zaligsprekingen voornamelijk over hopeloze mensen? Geestelijk zieke mensen voor wie Jezus gekomen is?
Zalig de barmhartigen, de reinen van hart, de armen van geest. Veel theologen zijn van mening dat dit de innerlijke gesteldheden van gelovigen (zouden moeten) zijn. De filosoof en theoloog Dallas Willard kijkt daar heel anders tegenaan. Hij stelt deze reeks op één lijn met de treurenden, de armen, de vervolgden uit Lucas. Hij stelt ze ook op één lijn met de gevangenen, blinden en onderdrukten uit Jesaja. Of neem Jezus’ antwoord aan Johannes in de gevangenis: ‘Kijk wat Ik aan het doen ben, Ik genees blinden, melaatsen en doven, en wek doden op.’ Zou dat kunnen betekenen dat woorden als ‘barmhartigen’ etc. niet zomaar of uitsluitend als positief moeten worden begrepen?
In onze beleving bevatten de zaligsprekingen voornamelijk positieve eigenschappen. Denk aan het woord zachtmoedigen, of vredestichters. In de wereld van persoonlijkheidstrainingen en psychotherapie is bekend dat aan ‘goede eigenschappen’ donkere kanten kleven die tot scheefgroei en schade leiden. Hieronder zullen we daar wat van terugzien.