Met het Montanisme zijn we aanbeland bij een derde uitdaging voor de vroege kerk. Deze stroming ontstond in de tweede helft van de tweede eeuw na Christus in het zuidwesten van het huidige Turkije, Frygië. Tot in het Franse Lyon kon men na verloop van tijd volgelingen van Montanus vinden. De beweging had een lange adem tot die in de achtste eeuw met harde hand werd uitgeroeid.

Van Montanus wordt verteld dat hij destijds priester was van Cybele (of: Kybele), moeder van de goden. De verering van deze godin ging regelmatig gepaard met zeer uitbundige feesten. Extase was Montanus blijkbaar niet vreemd. Koppel daaraan het gegeven dat de Romeinen Frygië met harde hand regeerden. Uitbuiting is het woord dat we hierbij mogen gebruiken. Bevolking en slaven waren er slecht aan toe. Er werd gesnakt naar bevrijding. In die setting is het dat Montanus in trance komt en de bevrijding begon te verkondigen: de tweede komst van Christus is aanstaande! Gnostiek dat was een systeem en sprak vooral op het verstand georiënteerde mensen aan. Maar met het Montanisme werd een bron aangeboord die we vandaag de dag maar al te goed herkennen: de emotie.

In deze rubriek vertellen mensen die een functie in de kerk bekleden, iets over hoe ze deze functie in praktijk brengen. Diverse aspecten mogen daarbij aan bod komen. Bijvoorbeeld wat het werk inhoudt, hoeveel tijd het kost, welke leuke of vervelende dingen ze tegenkomen, en nog veel meer. Vandaag een "kerkelijk werker muziek". Aan het woord is Mark van Schooten, die werkzaam is in Zwolle.

Zo'n twee en een half jaar geleden ben ik voor zestien uur per week als kerkelijk werker muziek verbonden aan de Christelijke Gereformeerde kerk te Zwolle. Voor zover ik weet ben ik de enige binnen ons kerkverband met deze functie, maar geheel nieuw is deze functie niet, want in de Bijbel wordt al gesproken over "betaalde" krachten. Tenslotte waren er vierduizend Levieten die muziek moesten maken om de Heer te danken (1 Kronieken 23,5).

Heer wees mijn Gids

De bundel van Johan de Heer is een wonderlijk fenomeen in de wereld van de christelijke geestelijke muziek. Velen dachten dat de bundel wel zo’n beetje zijn tijd gehad had, maar toen zong Joke Buis, een jonge vrouw, plotseling weer een CD vol met bekende liederen uit Johan de Heer. En ze deed dat niet uit nostalgische overwegingen, maar omdat de liederen haar nog steeds aanspreken.

En het bleef niet bij die CD, plotseling was daar het Groot Nederlands Johannes de Heer Koor. Musicus Wim Magre en zijn zoon Wilbert vonden dat het 150-ste geboortejaar van Johan de Heer (1866-1961) niet zomaar voorbij mocht gaan. Ze besloten een gelegenheidskoor op te richten. Stiekem hoopten ze op wel honderd deelnemers. Maar de aanmeldingen voor het koor stroomden binnen. ‘We zijn gestopt toen we bijna bij de 650 waren, maar het hadden er makkelijk duizend kunnen worden’. Inmiddels kun je je opgeven voor de editie van 2017. ‘Wat is het geheim van de zangbundel, waarom spreken deze liederen nog steeds aan?’, vraagt RD-journalist aan Van Beugel, een van de samenstellers van een liedbundel die royaal putte uit de bundel van Johan de Heer. Van Beugel: ‘Ik denk dat mensen die de Heere Jezus hebben leren kennen, ook graag Zijn Naam uitzingen’. ‘Ik denk dat deze liederen populair zijn geworden omdat ze de liefde van Christus evangelisch-bevindelijk vertolken.’

Als werktitel voor mijn bijdrage aan de vormingscursus van vorig seizoen kreeg ik aangereikt "Van sabbat naar zondag". Ik wijzigde dat opzettelijk in "Sjabbat en zondag". De schrijfwijze "sjabbat" koos ik omdat we het over een echt Joodse dag hebben, en de Joden noemen die dag sjabbat. Nog bewuster koos ik niet voor de woorden "van" en "naar", omdat die lijken te zeggen dat de zondag in de plaats vande sjabbat is gekomen. Ik geloof niet dat de Bijbel ons ruimte geeft om dat te zeggen.

Bij sjabbat en zondag gaat het over een week van zeven dagen. Er zijn wel andere tijdsindelingen bekend, maar het ritme van 6 + 1 heeft te maken met hoe God schiep. Na zes dagen scheppen, rustte Hij op de zevende. Dus voor de mens, die op de zesde dag werd geschapen, begint het leven met rust. Daar heeft God ons blijkbaar voor geschapen, - rusten bij Hem en gericht op dat doel op aarde werken.