De apostolische geloofsbelijdenis geeft daaraan apart aandacht: Jezus' ontvangenis van de heilige Geest. De Heiland heeft naar zijn menselijke natuur geen vader. Wel is de Geest vanaf het allereerste begin bij zijn mens-zijn betrokken. Een siersteentje in het mozaïek van deze belijdenis.

 

Sommige andere belangrijke momenten uit het leven van Christus op aarde worden daarin niet genoemd. Zijn doop in de Jordaan bijvoorbeeld, terwijl dit toch een belangrijk gebeuren is, het beginpunt van zijn ambtswerk. Maar de geloofsbelijdenis gaat aan die doop voorbij. Niet echter aan het allereerste begin van het leven van Christus.

Dat begin wordt zelfs vanuit twee gezichtspunten beschreven. Eerst vanuit God: ontvangen van de heilige Geest. Daarna vanuit menselijk gezichtspunt: geboren uit de maagd Maria. In dit artikel staat de ontvangenis centraal en in een volgend artikel de geboorte.

Nadenkend over mijn plek bij Defensie als vertegenwoordiger van de kerk is het belangrijkste wat daarvan gezegd kan worden, dat wij als geestelijk verzorgers aanwezig willen zijn daar waar geweld en geweldsuitoefening aan de orde zijn. De afgelopen twintig jaar is dat aan de orde van de dag geweest en nog is het niet afgelopen. Vrede is ver te zoeken.

Ook nu bevinden zich collega’s in Mali, Jordanië, Afghanistan en andere plekken in de wereld om daar eenvoudigweg aanwezig te zijn bij de militairen in een gebied waar rechten worden geschonden en gerechtigheid en vrede vaak ver te zoeken zijn.
Natuurlijk blijft het van belang om na te denken over de wijze waarop een vreemde militaire macht aanwezig is in een crisisgebied, want voor je het weet ben je onderdeel van het probleem en is een mogelijke oplossing verder weg dan ooit. Uitoefening van geweld, ook als interventie- of vredesmacht, brengt altijd risico met zich mee, dat je over de schreef gaat. Er wordt getracht altijd een zorgvuldige afweging te maken, wanneer en in welke mate geweld wordt uitgeoefend om een gesteld doel te verwezenlijken. Het uitoefenen van geweld brengt grote verantwoordelijkheid met zich mee, niet in het minst door de slachtoffers daarvan. Ook roept geweld altijd weer geweld op en zal een uiteindelijke oplossing nooit langs de weg van geweld bereikt kunnen worden.

Het zingen van het ‘Ere zij God’ is mijn vroegste herinnering aan het kerstfeest. En dan met name dat zinnetje ‘Vrede op aarde’. Vooral die herhaling maakte het tot een soort smeekbede, een uitdrukking van een diep en hevig verlangen: ‘Vrede op aarde’. Je kunt blij of minder blij zijn met het kerstfeest en met de manier waarop het gevierd wordt, maar hoe dan ook, rond die dagen vlamt wereldwijd het verlangen naar vrede op. Vrede op aarde. Maar wij zijn hier toch in overgrote meerderheid vredeskinderen? Alleen een kleine groep ouderen heeft nog bewust herinneringen aan de oorlog. Toch komt nu en dan de oorlog dichtbij. Ik herinner mij het kerstfeest van 1956. Ik was toen elf jaar. Er waren Hongaarse vluchtelingen in ons dorp

aangekomen. En ze waren met kerst in de kerk. Ik heb het beeld nog scherp voor me. Er werd in Nederland intens meegeleefd met de opstand in Hongarije. Er heerste grote verontwaardiging over het geweld waarmee die opstand neergeslagen was. Het ‘vrede op aarde’ werd tijdens die kerst nog intenser gezongen. De Hongaarse Opstand was ineens heel dichtbij omdat we vluchtelingen in ons midden hadden. We zagen ze, we konden ze de hand drukken.

 

En zij baarde haar eerstgeboren zoon, zij wikkelt hem in doeken en legt hem in een kribbe, omdat er voor hen geen plaats was in de herberg… (Lucas 2,7).

 

Ieder kent de traditionele afbeelding van de geboorte van Jezus. Het prachtige tafereel in de warme stal met om de kribbe heen Jozef en Maria en de os en de ezel…

Maar ik wilde graag een verbinding maken met de dag van vandaag en aangeven dat de geboorte van Jezus niet slechts een romantisch verhaal is van lang geleden.

Daarom besloot ik er iets van deze tijd bij te schilderen.

 

Commentaar

  • Wereldverbeteraars 2024-05-03 13:31:31

    Wereldverbeteraars Met zijn boek ‘De meeste mensen deugen’ (2019), heeft Rutger Bregman zijn...

  • Nieuw leven 2024-04-19 17:47:34

    In januari begint het al: het wordt weer langer licht en de sneeuwklokjes gaan bloeien, en even...

  • Post 2024-04-06 07:36:05

    De laatste tijd valt het mee, maar het komt regelmatig voor dat de post wat vertraging heeft....

  • Lijdenstijd 2024-03-23 18:53:26

    Met de lijdenstijd lijkt onze samenleving niet uit de voeten te kunnen. Hoe anders is dat met...