Nazi-Duitsland en de Joden
Saul Friedländer, Nazi-Duitsland en de Joden, een uitgave van Nieuw Amsterdam in Amsterdam, ISBN 978 90 468 1725 4, prijs € 29,95.
Saul Friedländer schreef een standaardwerk in twee delen over wat nazi-Duitsland met de Joden wilde en deed. Het eerste deel gaat over de periode die aan de Tweede Wereldoorlog voorafging, 1933-1939, de jaren van vervolging. Het tweede en dikste deel over de Tweede Wereldoorlog zelf, de jaren van vernietiging 1939-1945.
De uitgever verdient alle lof dat hij deze twee delen in één band heeft samengevoegd tot een prachtig verzorgde uitgave. Ze is spotgoedkoop, gelet op de omvang, maar vooral vanwege de indrukkende inhoud van deze studie. De schrijver is een knap historicus en een Jood, die zijn stof meesterlijk beheerst. Betrokken en boeiend heeft hij een boek geschreven dat over het onderhavige onderwerp een rijke bron van informatie is. Hij biedt niet alleen onnoemlijk veel feitelijk materiaal, maar zet het tevens in een breed perspectief. Bovendien verstaat Friedländer de kunst om dit alles tot een goed leesbaar verhaal te smeden, niet het minst omdat hij een ruime plaats aan persoonlijke getuigenissen geeft.
Met regelmaat bidden wij: Uw koninkrijk kome. Sommigen denken hierbij misschien vooral aan de wederkomst. Of de overgang naar de hemel. Anderen, en dat is meer terecht, denken aan de lancering en verbreiding van Gods koninkrijk vanaf het moment dat Jezus op aarde aan zijn bediening begon en zei: ‘Het koninkrijk is nabijgekomen.’
Wordt het niet steeds lastiger – en misschien ook wel: gevaarlijker – om als gelovige getuige te zijn van Jezus?