Over het geestelijk klimaat in Nederland wordt geregeld geschreven in christelijke kranten en tijdschriften. Soms kom je er ook iets van tegen in boeken. Maar wat bedoelt men dan met ‘geestelijk klimaat’? Als je dat aan vier verschillende personen zou vragen, zou je vermoedelijk vier verschillende antwoorden krijgen. De een zal het hebben over de prediking, een ander over de omgang met elkaar, weer een ander over de omgang met Christus en een vierde zal zeggen dat hij of zij wat zijn of haar geloofsbeleving betreft (bijna) niet meer met anderen hierover kan spreken. Al deze meningen geven aan dat het begrip ‘geestelijk klimaat’ heel breed is.

U zult zich vast afvragen waarom ik bovenstaande titel boven dit commentaar heb gezet. Dit heeft natuurlijk een reden. In een commentaar wil je iets aan de kaak stellen in de hoop dat het winst oplevert.
Welnu, ik hoorde een paar weken geleden van iemand (geen christelijk gereformeerde) zeggen dat het hem goed deed in het – in geestelijk opzicht – eenzame Friesland een broeder naast zich te hebben. Daar raakte die persoon bij mij een gevoelige snaar. Die uitspraak deed mij verdriet. Want is dat echt zo? Wordt er bijna niet meer Schriftuurlijk bevindelijk gepreekt? Zijn er nog zo weinig gelovigen over? Het is natuurlijk een wonder dat je gelooft. Wedergeboren noemt de Bijbel dat. En wanneer ben je wedergeboren? Als je de Heere lief hebt, als je hart naar Hem uitgaat.

Kerken worden kleiner. Gestaag loopt in Nederland het ledenaantal terug. Vacatures voor functies binnen het kerkelijk leven worden moeilijk vervuld. De middagdienst staat onder druk.
Niets is zonder oorzaak, ook niet de krimp van het kerkelijk leven. De oorzaak daarvan kunnen we zoeken op het menselijk vlak: bij een veranderde mentaliteit en levensinstelling, bij de secularisatie. Ook bij de duivel die zijn aanval op de kerk geen moment onderbreekt. Maar zouden we de hand van God mogen vergeten? Het evangelie leert dat de Here de zijnen beproeft. Zou die beproeving er nu niet zijn? Wim Dekker spreekt in zijn 'kleine theologie voor een krimpende kerk' over een oordeel van God: het lijkt wel dat Hij afbreekt wat Hij eerder heeft opgebouwd. Gods slaande hand is voelbaar. Maar niet iedereen voelt die hand. Dekker vraagt zich af of we misschien zozeer in de greep van het wereldse denken zijn dat we de huidige crisis in het kerkelijk leven nauwelijks meer in verband brengen met God. Wanneer we onze belijdenis serieus nemen moeten we ervan uitgaan dat niets bij toeval gebeurt. Petrus spreekt zelfs over een oordeel dat begint bij het huis van God.

Naar aanleiding van een onderzoek door omroep Max onder ruim 1600 panelleden van 50 jaar en ouder zond deze omroep vorige week zaterdagavond een discussieprogramma uit over de vraag hoe men denkt over het vrijwillig beëindigen of laten beëindigen van het leven. Ik heb weliswaar zelf die uitzending niet gezien, maar op de website 'Hollandse Zaken' van genoemde omroep is een korte beschrijving van de discussie te vinden. Bovendien tref je er een rapport aan met de volledige uitslag van het onderzoek. De samenvatting die men van het onderzoek geeft, zet je wel aan het denken. Maar liefst 64 procent van de ouderen vindt dat mensen die 'klaar zijn met het leven' het recht hebben hun leven op een humane manier te (laten) beëindigen. Ook blijkt uit het onderzoek dat 52 procent van hen vindt dat hulp bij een zelfgekozen levenseinde in de toekomst niet langer strafbaar moet zijn. En 18 procent vindt het nu al gerechtvaardigd om iemand die niet ernstig ziek of depressief is te helpen sterven. Dat zijn geen kleine getallen.

Geroezemoes
Het geluid is niet van de lucht. Ik weet nog dat ik in de stilte van een vroege morgen op Rotterdam-Zuid altijd op de achtergrond het zoemende geluid hoorde van de A15. Later voegden zich daarbij de klinkelbel van de tram en dat buurmannen, overigens ook steeds meer buurvrouwen, hun auto’s voor de deur startten om weg te rijden naar hun werk. Het geluid ging de hele dag door. Ook zondags. Wij -alle kerken van Rotterdam - konden wethouder Simons niet bekeren om de zondagsrust te respecteren. Helemaal oorlogsgebied leek het wanneer de Kuip was bezet door een leger supporters van Feijenoord of tijdens een groot voetbaltoernooi of tijdens de Marathon van Rotterdam. Met ronkende motoren om de Nebokerk verlieten de supporters hun slagveld. Is het in Assen anders? Uiteraard, het is hier niet zo massaal en massief en toch... weinig echte stilte. De A28 en de rondweg zoemen dag en nacht om de stad en regelmatig voegt zich daarbij het geluid van de TT baan. De windrichting bepaald met hoeveel decibels ze je oren bereiken. Tijdens de vakantie sloegen we onze tent op bij Fuggia, tegenover Venetië. Deze lag pal naast een raffinaderij waar dag in dag uit gas werd afgefakkeld met een bulderend geluid en hogerop passeerden met de regelmaat van de klok vliegtuigen. Kortom: al gedurig geroezemoes.

De Nederlandse politiek is druk bezig om religie in de maatschappij waar mogelijk te laten verdwijnen en, waar niet mogelijk, te minimaliseren. Natuurlijk mag iedereen achter de voordeur individueel geloven wat hij of zij wil, maar buitenshuis is elke uiting die te maken kan hebben met een persoonlijk geloof op z’n minst verdacht en onwenselijk.
Denk daarbij maar even aan het verbod op ritueel slachten, het willen verbieden van de SGP en recent de nieuwe gedragscode ‘Lifestyle-neutraliteit politie’. De liberalen zijn een ware kruistocht begonnen tegen alles wat het atheïsme en agnosticisme in de weg staat.
Voordat we echter in een reflex van verontwaardiging schieten is het goed om ons eens te verplaatsen in deze liberalen. Wat voor beeld hebben zij van religieuzen en, als het om ons gaat, van christenen in het bijzonder?

Commentaar

  • Post 2024-04-06 07:36:05

    De laatste tijd valt het mee, maar het komt regelmatig voor dat de post wat vertraging heeft....

  • Lijdenstijd 2024-03-23 18:53:26

    Met de lijdenstijd lijkt onze samenleving niet uit de voeten te kunnen. Hoe anders is dat met...

  • Leipzig en Navalny 2024-03-07 19:01:01

    Vorige week waren mijn vrouw en ik een paar dagen in het voormalige Oost-Duitsland op bezoek bij...

  • Convent 2024-02-22 17:59:53

    Het kan je haast niet ontgaan zijn. Het convent dat op DV 20 april 2024 door deputaten...