Begin 2008 brak in Amerika de zogenaamde creditcrisis uit. Een
belangrijke oorzaak was de verstrekking door de banken van enorm hoge
hypotheken aan huizenkopers. Door het instorten van de arbeidsmarkt met
als gevolg vele ontslagen konden steeds meer woningbezitters de lasten
van hun hypotheek niet meer dragen. Ze kwamen fors in de schulden te
zitten. De banken legden daarop beslag op de huizen, maar konden ze aan
de straatstenen niet kwijt. Wat overbleef, was de miljarden schulden
afschrijven. De banken leden zo zware verliezen. En de gevolgen waren
wereldwijd te merken. De economische crisis was een feit.
Naar aanleiding van deze crisis schreef ik enkele jaren geleden een
commentaar, mede vanwege het feit dat ik ooit binnen het bankbedrijf
gewerkt heb en daarom enigszins op de hoogte ben van hoe het in die
wereld omgaat. Hoewel destijds gedacht werd dat we binnen een aantal
jaren die crisis wel weer te boven zouden komen, blijkt nu dat deze zich
verplaatst heeft naar Europa en dat in financiële kringen gevreesd
wordt voor een nieuwe recessie die met name Europa zal treffen en waar
wij de gevolgen van zouden kunnen gaan ondervinden.
Lees meer: De schuldencrisis en wij
Wat is dat toch met veel predikanten. Ze staan koud op de kansel of hun
stem en taalgebruik verandert. En helaas wel zo dat mij (en velen met
mij) daardoor het luisteren niet makkelijker wordt gemaakt.
Zo zijn er voorgangers waarvan de stem bij het betreden van de houten
broek een merkwaardige trilling krijgt. Voor ’t gemak ga ik er maar van
uit dat het geen zenuwen zullen zijn, maar dat het iets is dat volgens
de betreffende dominees bij de kanselspraak hoort. Ik weet me inderdaad
uit m’n jeugd te herinneren dat bijna alle predikanten gezegend waren
met een dergelijk vibrato. Als mogelijke verklaring daarvoor heb ik
destijds bedacht dat de stem door de trilling beter droeg in de grote
kerken waarin uiteraard microfoons en luidsprekers ontbraken.
Tegenwoordig zijn deze hulpmiddelen overal aanwezig, dus waarom er onder
huidige generatie voorgangers nog steeds getrild wordt is mij een
raadsel. Misschien heeft het wel een beetje te maken met imitatie. Zo
was ik pas een voetbalwedstrijd aan het kijken van twaalfjarigen en zag
daar dezelfde gebaartjes die ook de grote vedetten maken. Bij het missen
van een kans het shirt in de mond, omhoog wijzen en een kruisje slaan
bij een doelpunt en ga zo maar door. Wellicht dat ook predikanten de
‘kunst’ hebben afgekeken bij voorgangers (in de dubbele betekenis) die
veel indruk op ze gemaakt hebben.
Ook het geweldig laten wisselen van luidheid van de stem is iets wat op
de kansel uitvergroot is in vergelijk met het normale taalgebruik.
Lees meer: Taal is niet hun ding zeg maar
Over het geestelijk klimaat in Nederland wordt geregeld geschreven in
christelijke kranten en tijdschriften. Soms kom je er ook iets van tegen
in boeken. Maar wat bedoelt men dan met ‘geestelijk klimaat’? Als je
dat aan vier verschillende personen zou vragen, zou je vermoedelijk vier
verschillende antwoorden krijgen. De een zal het hebben over de
prediking, een ander over de omgang met elkaar, weer een ander over de
omgang met Christus en een vierde zal zeggen dat hij of zij wat zijn of
haar geloofsbeleving betreft (bijna) niet meer met anderen hierover kan
spreken. Al deze meningen geven aan dat het begrip ‘geestelijk klimaat’
heel breed is.
U zult zich vast afvragen waarom ik bovenstaande titel boven dit
commentaar heb gezet. Dit heeft natuurlijk een reden. In een commentaar
wil je iets aan de kaak stellen in de hoop dat het winst oplevert.
Welnu, ik hoorde een paar weken geleden van iemand (geen christelijk
gereformeerde) zeggen dat het hem goed deed in het – in geestelijk
opzicht – eenzame Friesland een broeder naast zich te hebben. Daar
raakte die persoon bij mij een gevoelige snaar. Die uitspraak deed mij
verdriet. Want is dat echt zo? Wordt er bijna niet meer Schriftuurlijk
bevindelijk gepreekt? Zijn er nog zo weinig gelovigen over? Het is
natuurlijk een wonder dat je gelooft. Wedergeboren noemt de Bijbel dat.
En wanneer ben je wedergeboren? Als je de Heere lief hebt, als je hart
naar Hem uitgaat.
Lees meer: Noord Nederland geestelijk arm?
Ja, daar was ons landje wel even vol van. Een bekende parlementariër die
onze minister-president tijdens de algemene beschouwingen de woorden
“Doe even normaal, man!” doet toekomen. Straattaal in de Tweede Kamer.
Kolommen van kranten vullen zich met dit nieuws en
actualiteitenprogramma’s maken tijd vrij om er uitgebreid op in te gaan.
Ik hoorde de dag na het ‘normaal’-incident een straatinterview op de
radio. Mensen mochten hun mening erover uitspreken. Iemand zei dat hij
dit in zijn winkel elke dag kreeg te horen. Hij keek er niet van op dat
het ook in ’s lands vergaderzaal plaatsvond. De algemene tendens van de
meningen van de geïnterviewden: ‘Moet kunnen. Is tenminste goed
helder.’
En we gaan over tot de orde van de dag.
Lees meer: Doe even normaal, man!
Kerken worden kleiner. Gestaag loopt in Nederland het ledenaantal terug.
Vacatures voor functies binnen het kerkelijk leven worden moeilijk
vervuld. De middagdienst staat onder druk.
Niets is zonder oorzaak, ook niet de krimp van het kerkelijk leven. De
oorzaak daarvan kunnen we zoeken op het menselijk vlak: bij een
veranderde mentaliteit en levensinstelling, bij de secularisatie. Ook
bij de duivel die zijn aanval op de kerk geen moment onderbreekt. Maar
zouden we de hand van God mogen vergeten? Het evangelie leert dat de
Here de zijnen beproeft. Zou die beproeving er nu niet zijn? Wim Dekker
spreekt in zijn 'kleine theologie voor een krimpende kerk' over een
oordeel van God: het lijkt wel dat Hij afbreekt wat Hij eerder heeft
opgebouwd. Gods slaande hand is voelbaar. Maar niet iedereen voelt die
hand. Dekker vraagt zich af of we misschien zozeer in de greep van het
wereldse denken zijn dat we de huidige crisis in het kerkelijk leven
nauwelijks meer in verband brengen met God. Wanneer we onze belijdenis
serieus nemen moeten we ervan uitgaan dat niets bij toeval gebeurt.
Petrus spreekt zelfs over een oordeel dat begint bij het huis van God.
Lees meer: Secularisatie
