Het zijn dagen vol gedenken en feest geweest. Bevrijdingsdag, Moederdag en de... zondag. Kransen werden gelegd, vlaggen uitgestoken, cadeaus gegeven en links en rechts een knuffel voor moeder. Mooi is dat. Ontroerend ook. Maar het zijn ook altijd de dagen van het gemis en de moeite. De vreugde kan nooit onbekommerd zijn. Altijd is er te rekenen met de schaduwzijde van het feest. Wat er aan vooraf ging, wat en vooral wie er gemist wordt. We hangen onze zegekransen altijd op kruisen. Dat moet je stil maken en dat wel langer dan twee minuten. Hoe tast je als dominee op de kansel naar woorden om én stem te geven aan de vreugde én stem te geven aan verdriet. Stralend in zomerjurk en broek zitten ze daar voor je. Mannen, vrouwen, kinderen, vaders en moeders. En je wilt juichen.

We hebben deze week Bevrijdingsdag gevierd. En wie bewust daarbij op 4 mei herdacht heeft wie in de diverse oorlogen gesneuveld zijn, soldaten en burgers, weet maar al te goed dat vrijheid duur betaald wordt. Zeker in Nederland is de vrijheid een groot goed.

Wie op het wereldtoneel wat rondkijkt, ziet in deze tijd een grote vrijheidsbeweging in de Arabische landen. Je merkt dat ook deze wat afgesloten landen door allerlei moderne technieken in aanraking komen met vrijheid van denken, vrijheid van spreken en politieke vrijheid.
De basisbeginselen van de rechten van de mens gelden over heel de wereld. Tegelijkertijd zien wij ook hoe sommige machthebbers en absolute vorsten hechten aan macht. Ze deinzen er niet voor terug om op hun eigen burgers te schieten, zoals in Tunesië en Syrië. De beelden op de TV zijn te gruwelijk om getoond te worden.

In de periode dat wij in Zuid-Afrika woonden en werkten, hebben wij de afschaffing van de apartheid meegemaakt, de onderdrukking van de zwarte mensen door de blanken. We hebben gezien hoe groot de angst voor wapens en brute macht kan zijn. Als op zondagmorgen militaire auto’s door de straten reden, dan doken de mensen in de kerken op de grond. We hebben daar ook de bevrijding meegemaakt en de eerste vrije stemming. Drie dagen lang, in lange rijen en met grote vreugde. Ik heb gezien wat onderdrukking doet aan mensen en ik heb gezien wat vrijheid doet aan mensen.

Ik las een verhaal. Het gaat als volgt. ‘Ongeveer honderd jaar geleden [vandaag de dag is het ongeveer honderdenvijftig jaar geleden, NV] zat Rabbi Izak Meir Alter van Ger na te denken over de vraag hoe het nu moest met het ochtendgebed van een man die hij kende. De man in kwestie was schoenlapper, en zijn klanten waren zo arm dat ze maar één paar schoenen bezaten. De schoenlapper was gewoon hun schoenen laat in de avond op te halen en er de hele nacht en een deel van de morgen aan te werken om ze, voordat hun eigenaars naar hun werk moesten, weer te kunnen afleveren. Maar wanneer moest de schoenlapper nu zijn ochtendgebed zeggen? Moest hij bij het aanbreken van de morgen eerst gauw bidden en dan weer snel aan het werk gaan? Of moest hij de vastgestelde tijd voor het gebed voorbij laten gaan en af en toe, bij het opheffen van zijn hamer, de verzuchting slaken: “Wee mij, want ik heb nog niet gebeden!”?’

Of ik nog commentaar heb? Ik dacht het wel. Zo erger ik me meer dan verschrikkelijk aan dat meisje dat de hele dienst zit te pingen met haar Blackberry. Waar ik me trouwens ook zo aan irriteer zijn mensen die altijd iets sneller zingen dan de gemeente; altijd weer een woord vooruit. En dan heb ik het nog niet eens gehad over hoe schandalig ik het vind dat ouderen uit de gemeente massaal verstek laten gaan wanneer er een jeugddienst is. Ondertussen spreken ze er wel schande van als jongeren ‘hun’ dienst niet zien zitten. Gestoord word ik overigens ook van een predikant die alles al vier keer herhaald heeft en het daarna in het dankgebed nog een keer dunnetjes over doet.
Wat me trouwens ook een gruwel is, is het slecht bespelen van het orgel. En die ouderling zonder stropdas hoeft wat mij betreft niet herkozen te worden. En nu ik toch bezig ben: ook de tucht stelt niks meer voor tegenwoordig; hoort u er dan nog wel eens wat van? Ik zou anders best wat kandidaten weten. En dan heb ik het nog niet eens gehad over die nieuwe Bijbelvertaling. Alles van waarde hebben ze gewoon wegvertaald. Een schande zeg ik u! Ik snap die kerkenraad niet; als ik het voor het zeggen had ….
Misschien hebt u ook wel zo’n rijtje irritaties, ergernissen en andere agressie’triggers’. Ik ga er voor het gemak maar van uit dat vrijwel alle gemeenteleden zaken kunnen noemen waaraan ze zich storen. Die ze, als zij het voor het zeggen hadden, per direct zouden veranderen.

Een paar weken terug heb ik op zondagavond een bijeenkomst voor twaalf-plussers bijgewoond, die ging over de gevolgen van drugs en alcohol gebruik van met name jongeren. Ook in Noordoost Friesland geeft dit reden tot zorg. Een aantal personen op het terrein van de zorg en hulpverlening hield een boeiend betoog over de situatie nu en de nadelige consequenties: hoe jonger je met drugs en alcohol in aanraking komt, hoe groter de kans dat de hersens onherstelbare schade oplopen. Ieder weekend worden er in ziekenhuizen jongeren binnen gebracht die zoveel hebben gedronken, dat soms voor hun leven gevreesd wordt. En niet alleen drank maar ook drugs. De verpleegkundige schetste in het kort wat de gevolgen zijn: hersenbeschadiging, de studie lukt niet zo goed meer, je hebt altijd geld tekort, waardoor je op het criminele pad moet om aan geld te komen, enzovoort.

Commentaar

  • Nieuw leven 2024-04-19 17:47:34

    In januari begint het al: het wordt weer langer licht en de sneeuwklokjes gaan bloeien, en even...

  • Post 2024-04-06 07:36:05

    De laatste tijd valt het mee, maar het komt regelmatig voor dat de post wat vertraging heeft....

  • Lijdenstijd 2024-03-23 18:53:26

    Met de lijdenstijd lijkt onze samenleving niet uit de voeten te kunnen. Hoe anders is dat met...

  • Leipzig en Navalny 2024-03-07 19:01:01

    Vorige week waren mijn vrouw en ik een paar dagen in het voormalige Oost-Duitsland op bezoek bij...