Over het geestelijk klimaat in Nederland wordt geregeld geschreven in
christelijke kranten en tijdschriften. Soms kom je er ook iets van tegen
in boeken. Maar wat bedoelt men dan met ‘geestelijk klimaat’? Als je
dat aan vier verschillende personen zou vragen, zou je vermoedelijk vier
verschillende antwoorden krijgen. De een zal het hebben over de
prediking, een ander over de omgang met elkaar, weer een ander over de
omgang met Christus en een vierde zal zeggen dat hij of zij wat zijn of
haar geloofsbeleving betreft (bijna) niet meer met anderen hierover kan
spreken. Al deze meningen geven aan dat het begrip ‘geestelijk klimaat’
heel breed is.
U zult zich vast afvragen waarom ik bovenstaande titel boven dit
commentaar heb gezet. Dit heeft natuurlijk een reden. In een commentaar
wil je iets aan de kaak stellen in de hoop dat het winst oplevert.
Welnu, ik hoorde een paar weken geleden van iemand (geen christelijk
gereformeerde) zeggen dat het hem goed deed in het – in geestelijk
opzicht – eenzame Friesland een broeder naast zich te hebben. Daar
raakte die persoon bij mij een gevoelige snaar. Die uitspraak deed mij
verdriet. Want is dat echt zo? Wordt er bijna niet meer Schriftuurlijk
bevindelijk gepreekt? Zijn er nog zo weinig gelovigen over? Het is
natuurlijk een wonder dat je gelooft. Wedergeboren noemt de Bijbel dat.
En wanneer ben je wedergeboren? Als je de Heere lief hebt, als je hart
naar Hem uitgaat.
Lees meer: Noord Nederland geestelijk arm?
Kerken worden kleiner. Gestaag loopt in Nederland het ledenaantal terug.
Vacatures voor functies binnen het kerkelijk leven worden moeilijk
vervuld. De middagdienst staat onder druk.
Niets is zonder oorzaak, ook niet de krimp van het kerkelijk leven. De
oorzaak daarvan kunnen we zoeken op het menselijk vlak: bij een
veranderde mentaliteit en levensinstelling, bij de secularisatie. Ook
bij de duivel die zijn aanval op de kerk geen moment onderbreekt. Maar
zouden we de hand van God mogen vergeten? Het evangelie leert dat de
Here de zijnen beproeft. Zou die beproeving er nu niet zijn? Wim Dekker
spreekt in zijn 'kleine theologie voor een krimpende kerk' over een
oordeel van God: het lijkt wel dat Hij afbreekt wat Hij eerder heeft
opgebouwd. Gods slaande hand is voelbaar. Maar niet iedereen voelt die
hand. Dekker vraagt zich af of we misschien zozeer in de greep van het
wereldse denken zijn dat we de huidige crisis in het kerkelijk leven
nauwelijks meer in verband brengen met God. Wanneer we onze belijdenis
serieus nemen moeten we ervan uitgaan dat niets bij toeval gebeurt.
Petrus spreekt zelfs over een oordeel dat begint bij het huis van God.
Lees meer: Secularisatie
Naar aanleiding van een onderzoek door omroep Max onder ruim 1600
panelleden van 50 jaar en ouder zond deze omroep vorige week
zaterdagavond een discussieprogramma uit over de vraag hoe men denkt
over het vrijwillig beëindigen of laten beëindigen van het leven. Ik heb
weliswaar zelf die uitzending niet gezien, maar op de website
'Hollandse Zaken' van genoemde omroep is een korte beschrijving van de
discussie te vinden. Bovendien tref je er een rapport aan met de
volledige uitslag van het onderzoek. De samenvatting die men van het
onderzoek geeft, zet je wel aan het denken. Maar liefst 64 procent van
de ouderen vindt dat mensen die 'klaar zijn met het leven' het recht
hebben hun leven op een humane manier te (laten) beëindigen. Ook blijkt
uit het onderzoek dat 52 procent van hen vindt dat hulp bij een
zelfgekozen levenseinde in de toekomst niet langer strafbaar moet zijn.
En 18 procent vindt het nu al gerechtvaardigd om iemand die niet ernstig
ziek of depressief is te helpen sterven. Dat zijn geen kleine getallen.
Lees meer: Vrijwillig levenseinde
Geroezemoes
Het geluid is niet van de lucht. Ik weet nog dat ik in de stilte van een
vroege morgen op Rotterdam-Zuid altijd op de achtergrond het zoemende
geluid hoorde van de A15. Later voegden zich daarbij de klinkelbel van
de tram en dat buurmannen, overigens ook steeds meer buurvrouwen, hun
auto’s voor de deur startten om weg te rijden naar hun werk. Het geluid
ging de hele dag door. Ook zondags. Wij -alle kerken van Rotterdam -
konden wethouder Simons niet bekeren om de zondagsrust te respecteren.
Helemaal oorlogsgebied leek het wanneer de Kuip was bezet door een leger
supporters van Feijenoord of tijdens een groot voetbaltoernooi of
tijdens de Marathon van Rotterdam. Met ronkende motoren om de Nebokerk
verlieten de supporters hun slagveld. Is het in Assen anders? Uiteraard,
het is hier niet zo massaal en massief en toch... weinig echte stilte.
De A28 en de rondweg zoemen dag en nacht om de stad en regelmatig voegt
zich daarbij het geluid van de TT baan. De windrichting bepaald met
hoeveel decibels ze je oren bereiken. Tijdens de vakantie sloegen we
onze tent op bij Fuggia, tegenover Venetië. Deze lag pal naast een
raffinaderij waar dag in dag uit gas werd afgefakkeld met een bulderend
geluid en hogerop passeerden met de regelmaat van de klok vliegtuigen.
Kortom: al gedurig geroezemoes.
Lees meer: Geroezemoes
De Nederlandse politiek is druk bezig om religie in de maatschappij waar
mogelijk te laten verdwijnen en, waar niet mogelijk, te minimaliseren.
Natuurlijk mag iedereen achter de voordeur individueel geloven wat hij
of zij wil, maar buitenshuis is elke uiting die te maken kan hebben met
een persoonlijk geloof op z’n minst verdacht en onwenselijk.
Denk daarbij maar even aan het verbod op ritueel slachten, het willen
verbieden van de SGP en recent de nieuwe gedragscode
‘Lifestyle-neutraliteit politie’. De liberalen zijn een ware kruistocht
begonnen tegen alles wat het atheïsme en agnosticisme in de weg staat.
Voordat we echter in een reflex van verontwaardiging schieten is het
goed om ons eens te verplaatsen in deze liberalen. Wat voor beeld hebben
zij van religieuzen en, als het om ons gaat, van christenen in het
bijzonder?
Lees meer: Moet wie geschoren wordt stilzitten?