Op de voorlopig laatste dag van de synode werd gesproken over een drietal onderwerpen: over kerkorde en kerkrecht, over de minimumbijdragen van de kerkleden aan de kerkelijke kassen, en over revisieverzoeken. Zoals ik al eerder schreef: de bespreking was achter gesloten deuren omdat dit was voorgeschreven door de procedure bij de behandeling van revisieverzoeken. Voor een dergelijk voorschrift zijn goede redenen. Maar daarover gaat het nu niet. Wel over de uitspraak die de synode deed.

Een aantal kerken zou graag zien dat de synode een kerkelijke uitspraak uit 2013, zou terugnemen of wijzigen. Toen sprak de synode uit dat seksuele omgang tussen mensen van gelijk geslacht niet in overeenstemming is met het Woord van God. Een kerkenraad zal gemeenteleden die een dergelijke omgang kennen, moeten aanspreken. Hij moet dan de weg van kerkelijke vermaning gaan, in de gezindheid van Christus. Wat strijdt met het woord van God, moet ook zo worden benoemd.

Zeventien kerken vroegen herziening van die uitspraak: Amersfoort, Apeldoorn-centrum, - oost en -zuid, Boskoop, Den Haag, Gorinchem, Gouda, Groningen, Hilversum, Leeuwarden, Purmerend, Utrecht-centrum, Veenendaal-Bethel, Zoetermeer en Zwolle. De taak van de synode was om te kijken of datgene wat deze kerkenraden aandroegen, reden was de uitspraak te herzien. Het kon zijn dat de synode in 2013 iets over het hoofd had gezien of iets verkeerd had beoordeeld. Daartoe heeft een synodecommissie een rapport opgesteld, dat nu te vinden is op de website www.cgk.nl.

Hoe kun je als kerk van de zondagse diensten een plaats maken waar jong en oud zich thuis voelt en waar er ruimte is voor iedereen? Er is geen concreet plan voor, maar er is heel wat van te zeggen. In dit derde artikel een aantal concrete punten die kunnen helpen in het zoeken naar een oplossing.

Als het gaat over de concrete vormen van de eredienst, dan klopt het dat jongeren (net als veel ouderen overigens) liever opwekkingsliederen zingen met een piano dan psalmen met orgelbegeleiding. De vraag is of dat een probleem is. Als er in de jeugddiensten in zang en begeleiding van alles mogelijk is, waarom proberen we dat dan niet wekelijks een plaats te geven in de eredienst? Een lied voor de kinderen, een of twee opwekkingsliederen en verder psalmen en gezangen. Het ene lied begeleid op orgel, een ander lied op piano of met een dwarsfluit of gitaar erbij. Dat kan elke week. Op die manier leren jong en oud rekening te houden met elkaar. En dat is waar het in de kerk toch om gaat?

In de kerken werken veel vrijwilligers met kinderen en jongeren. Stel dat een kinderwerker zich aan een kind vergrijpt. Verschrikkelijk. Als de zaak aan het licht komt, zal ook de kerk zich moeten verantwoorden. Heeft zij geen maatregelen genomen die dit hadden kunnen voorkomen, dan kan zij mede verantwoordelijk worden gesteld.

Een kerk handelt volgens de huidige maatschappelijke standaard zorgvuldig als al haar kinder- en jeugdwerkers een verklaring omtrent het gedrag (VOG) bezitten. Maar … daaraan is een prijskaartje verbonden. Voor een grote gemeente kan dat in de papieren lopen.

De vraag is of een gemeente in plaats van een VOG zou kunnen volstaan met een gedragscode, een document dat elke werker in de kerk zou moeten ondertekenen. Zou dat ook niet voldoende zijn als telkens aan het begin van het seizoen dat document wordt besproken met alle werkers? De vraag is of dat voor een rechter voldoende is.

Henri Nouwen gebruikt in een van zijn boeken de vraag van Jezus ‘Kunnen jullie de beker drinken?’ (Mat.20,22) als metafoor voor het geestelijk leven. Nouwen is opgegroeid in de roomse traditie, waar zowel thuis als in de kerk het drinken van wijn een ceremonie was. Vanuit deze ervaringen werkt hij 'het drinken van de beker' in een drietal aspecten uit.

Iemand die wijn drinkt, wil weten welke wijn hij drinkt. Hij neemt de wijnfles in zijn hand en leest wat er op het etiket staat. Een wijn komt ergens vandaan. De druiven zijn bij een bepaalde wijnboer gegroeid. De wijn is op een bepaalde manier geproduceerd en heeft een bepaalde leeftijd. Elke wijn heeft zo een eigen verhaal. Sommige mensen kunnen er uitgebreid over vertellen. Zo is het volgens Nouwen ook met het leven: leven zonder reflectie is onvolledig. Dat betekent dat je kritisch naar je eigen leven durft en wilt kijken. Dat je daar zo nu en dan de tijd voor moet nemen. Dat je onderzoekt hoe jij je leven hebt geleefd en hoe je bent gevormd.