Op 4 maart vergaderde de classis Zwolle in Hattem. Vooraf was duidelijk geworden dat ds. Van Langevelde het beroep aan had genomen naar de gemeente van Zierikzee en zodoende de classis zou gaan verlaten – waarvoor hij tijdens de vergadering ook toestemming kreeg van de classis. Er was ook het blijde nieuws voor de gemeente van Kampen dat ds. A. Hakvoort het beroep naar die gemeente aan mocht nemen.

Saul Friedländer, Nazi-Duitsland en de Joden, een uitgave van Nieuw Amsterdam in Amsterdam, ISBN 978 90 468 1725 4, prijs € 29,95.

Saul Friedländer schreef een standaardwerk in twee delen over wat nazi-Duitsland met de Joden wilde en deed. Het eerste deel gaat over de periode die aan de Tweede Wereldoorlog voorafging, 1933-1939, de jaren van vervolging. Het tweede en dikste deel over de Tweede Wereldoorlog zelf, de jaren van vernietiging 1939-1945.

De uitgever verdient alle lof dat hij deze twee delen in één band heeft samengevoegd tot een prachtig verzorgde uitgave. Ze is spotgoedkoop, gelet op de omvang, maar vooral vanwege de indrukkende inhoud van deze studie. De schrijver is een knap historicus en een Jood, die zijn stof meesterlijk beheerst. Betrokken en boeiend heeft hij een boek geschreven dat over het onderhavige onderwerp een rijke bron van informatie is. Hij biedt niet alleen onnoemlijk veel feitelijk materiaal, maar zet het tevens in een breed perspectief. Bovendien verstaat Friedländer de kunst om dit alles tot een goed leesbaar verhaal te smeden, niet het minst omdat hij een ruime plaats aan persoonlijke getuigenissen geeft.

De Nieuwe Bijbelvertaling weet niet zoveel raad met het zinnetje, dat Simon van de akker kwam. Die paar woorden staan er in het Grieks wel, maar de NBV heeft er van gemaakt, dat hij de stad net binnen ging. ‘Komend van een akker’ zou dan zoiets moeten zijn als ‘van buiten de stad komend’. En het is logisch, dat men zoekt naar een vertaling, want wat zou iemand, die in Cyrene woont nou moeten met een akker bij Jeruzalem? Cyrene – Jeruzalem is hemelsbreed al zo'n 1300 km, dus het is niet erg praktisch om de aardappelen op die akker te verbouwen. En het is zeker niet praktisch om die akker te gaan onderhouden met je beide zoons, Alexander en Rufus. Die twee waren ook in Jeruzalem bekend, dus ga ik er van uit, dat zij de reis ook hadden gemaakt.

In Hoogeveen worden duizend asielzoekers opgevangen en gehuisvest in de voormalige gevangenis de Grittenborgh. Momenteel zijn er al zo’n driehonderd vluchtelingen verwelkomd in deze plaats, maar dat aantal zal snel toenemen. De alleenstaande mannen, vrouwen met kinderen, maar ook complete families zijn onder meer afkomstig uit Syrië.

Zeer begrijpelijk en ook terecht voelen tientallen asielzoekers zich niet thuis in de Grittenborgh. Velen hebben in Syrië verschrikkelijke dingen meegemaakt. Hun families zijn vermoord danwel afgeslacht, huizen zijn kapot geschoten of gebombardeerd, mannen moesten noodgedwongen vrouw en kinderen achterlaten (als zij tenminste nog in leven waren) en sommigen zijn in gevangenissen blootgesteld aan bedreigingen, martelingen of verkrachtingen. Veel vluchtelingen zijn getraumatiseerd in Nederland aangekomen. Logisch toch, dat je dan niet in een ‘soort gevangenis’ wil wonen. Vanzelfsprekend komen allerlei pijnlijke herinneringen dan weer boven.