In mei 1983 ging ik na de militaire opleiding ‘paraat’ naar de Willem Lodewijk van Nassaukazerne in Appingedam. Nou ja, ‘paraat’…

De eerste keer dat ik op het kazerneterrein kwam stond de kazerne-adjudant op het bruggetje de eendjes te voederen. Hij wees me waar ik me kon melden. Prima, dacht ik; een adjudant die eendjes voert, dat moet wel goed volk zijn. Hier houd ik het wel tien maanden vol.

De kazerne bestond uit een stenen gebouw en verder allemaal houten barakken. In een zo’n barak, met uitzicht op de poort, was de Militair Geneeskundige Dienst gehuisvest. Die bemanden we met vier soldaten en een sergeant. Allen in het witte pak, met de hele dag niets anders te doen dan praten, sporten,  spelletjes doen (Risk!) en de krant lezen. Om 17.00 uur kwam de huisarts van Appingedam spreekuur houden. Dan hielpen we wat en gingen om 17.30 uur ieder een kant op.

Struikelen over God is een boeiende en toegankelijk geschreven  bijbelstudie over aartsvader Jakob. Henk Mijnders, predikant in de Christelijke Gereformeerde Kerk in Zwolle, schreef het. Als je denkt dat dit overbekende verhaal geen verrassingen meer kan opleveren, zit je ernaast. Wat het boekje bijzonder maakt is dat het een mix is van soorten inzichten. Oosterse cultuur, het menselijke karakter, geestelijke groeiprocessen en Gods blijvende aanwezigheid en zegen.

Gods aanwezigheid en zegen blijken er ook te zijn in tijden van ballingschap (oordeel), als we de gevolgen hebben te dragen van onze misstappen, zoals Jakob. Het verhaal over Jakob is opgetekend in de tijd van de ballingschap, en dat is niet voor niks. Er kan troost en bemoediging uit worden geput. Ballingschap, is dat niet het menselijke thema bij uitstek? Te beginnen bij Adam en Eva, later Jakob en nog later het hele volk? Voor wie het wil is er voldoende mogelijkheid om via dit boekje zich te vereenzelvigen met het wel en wee van Jakob.

Oude lezers hebben misschien Laatste wagon wel in hun boekenkast staan. De eerste druk verscheen namelijk in 1954 in de VCL-serie, een reeks met vooral streekromans. Veel kerkmensen waren in die tijd daarop geabonneerd. De roman van Nijenhuis paste in feite helemaal niet in dat rijtje.

Het verhaal gaat over Tampy Burgerheem, een vrouw van 24 jaar, die de weg in het leven steeds meer kwijtraakt en tenslotte van een hoge brug springt. Maar ze overleeft het. Bovendien vindt zij het leven, want God vindt haar! Dat gebeurt boven verwachting en langs kronkelwegen.

Deze historische roman speelt zich af in Amerika, midden negentiende eeuw. De slavernij is nog niet afgeschaft, maar Letitia heeft van haar eigenaar een vrijbrief gekregen. Ze mag nu zelf geld verdienen. Van haar eigen geld, dat ze verdient als vroedvrouw, heeft ze een koe gekocht. Deze koe, Charity, loopt als een rode draad door het verhaal. Ze is het bewijs van haar vrijheid.

Het bezit van zo´n kostbare vrijbrief wil nog niet zeggen dat je als zwarte vrouw veilig bent. Sommige blanken menen dat zwarte mensen geen mensen zijn. Ze pakken ze op en brengen ze naar een slavenmarkt waar ze weer als slaaf verkocht worden.