Hoe komt een christelijke gemeenschap tot besluiten? Reden waarom ik met deze vraag in aanraking kwam is tweeledig. Ten eerste merk ik dat er nogal wat reactie kan ontstaan nadat een kerkelijke vergadering een besluit heeft genomen of lijkt te gaan nemen over een zaak waarover de meningen (sterk) verdeeld zijn. Ten tweede was ik onlangs aanwezig op een boeiende bijeenkomst waar het ging over het geestelijk onderscheiden. Hoe doe je dat? Welke factoren spelen daarin een rol? Hoe doe je dat binnen een gemeenschap?

Naar aanleiding van de hierboven genoemde bijeenkomst ben ik mij o.a. gaan verdiepen in een Engelstalig boek (Scripture & Discernment. Decision Making In The Church, (Schrift & Onderscheidingsvermogen. Besluitvorming in de Kerk), herziene druk van 1996) van de Amerikaanse hoogleraar Luke Timothy Johnson. De schrijver gaat in dit boek in op hoe besluitvorming plaatsvindt.

Het spreekt bijna vanzelf dat er in een liedboek een aantal nieuwe liederen te vinden is. Onder de 1016 nummers die in het nieuwe Liedboek zijn opgenomen, schuilt een aantal zangwijzen die een bijzonder gebruik vergen. Veelal korte (bijbel)teksten, die als een samenvatting van een uitgebreider lied of lezing kunnen worden gebruikt: de antifonen.

Er is ook een aantal korte liederen, aanleunend tegen bekende melodieën, die als kanon kunnen worden gezongen (dat vereist trouwens wel een muzikaal geoefende gemeente!). Daarnaast is er een aantal liturgische gezangen (kyrië, gloria etc.), veelal ter aanvulling op wat er in de katern van het Dienstboek te vinden is.
Een aanzienlijk aantal liederen is nieuw. Soms zijn het heel oude liederen die zijn herontdekt en van waarde geacht. Het kunnen liederen zijn afkomstig uit andere landen. Het zijn zeker ook liederen die in de tijd sinds het vorige liedboek zijn gemaakt. Juist deze laatste categorie vertelt heel wat over veranderingen in theologische opvattingen en geloofsbelevingen.

Vandaag hoor je nogal eens mensen zeggen: ‘Dat heeft God mij op het hart gelegd om te doen.’ Of ook wel met andere woorden: ‘De Geest heeft mij in het hart ingegeven dat ik zo en zo moet handelen.’

Een voorbeeld hiervan is het zogenaamde ‘ministry-gebed’. Twee mensen staan om een derde persoon heen om voor die derde persoon te bidden. Eén van die twee bidders spreekt dan een gebed uit en de andere bidder stelt zich open voor God. Op een gegeven moment breekt hij in het gebed van die andere bidder in. Hij zegt dan tegen die derde persoon: ‘God heeft mij ingegeven dat ik dit en dit tegen jou moet zeggen.’ Ik moet eerlijk bekennen dat ik dit een bijzonder griezelig gebeuren vind. Hoe weet je nu wat uit God komt of wat uit je eigen geest en gedachten?

Misschien dat we hierin iets kunnen leren van het zendingswerk.

Een naam die de laatste tijd in orthodoxe kringen steeds vaker gehoord wordt is die van Dietrich Bonhoeffer. Het voert hier te ver om diepgaand in te gaan op de oorzaken daarvan. Zijn moedig verzet tegen het Hitler-regime, zijn executie die hij zo gelovig onderging, zijn diepgaande preken en meditaties, dat alles zou wel eens een rol kunnen spelen.

Wat mij de laatste tijd intrigeert is hoe hij gedacht heeft over datgene waar we als kerk van Christus de laatste tijd zo intensief mee bezig zijn en ook mee bezig moeten zijn: de missionaire roeping van de kerk en dan met name waar het onze eigen samenleving betreft.