ImageAls Chr. Geref. Kerken hebben we een actief deputaatschap voor Evangelisatie. Zo is ??n van de secties van dit deputaatschap, de sectie Kerkondersteuning, bezig in grootstedelijke gebieden de kerkaanplant aan te moedigen. Nieuwe gemeenten ontstaan en onder Gods zegen zien we daar bijzondere dingen gebeuren. Nu daar nieuwe ontwikkelingen zijn is terecht op de laatste Generale Synode gevraagd: maar het platteland, wat gebeurt daar? De redactie van ons illustere Kerkblad nam deze vraag over en vroeg mij iets te vertellen over het reilen en zeilen van de kerk op het platte land in een regio van het KvhN.

Waarschijnlijk hebt u allemaal een beeld bij ?het platte land?. Welnu, de regio Noord-Oost Friesland voldoet daar in hoge mate aan. Plat, veel (wei)land(bouw) en relatief weinig inwoners. Platte land ook in deze zin: om in de ?bewoonde wereld? te komen, moeten wij bijna drie kwartier rijden om op de A7 of de A32 te kunnen komen. Ik neem u mee naar het land en de stad van Bonifacius: Dokkum, dat onderdeel is van de gemeente Dongeradeel.

ImageHet lijkt zo vanzelfsprekend: iedere zondag een dominee op de preekstoel. Of een hoogleraar, of een kandidaat. Er wordt vaak niet bij stil gestaan dat daar vaak een preekvoorziener achter zit die daar heel wat tijd in steekt. Vroeger per telefoon, tegenwoordig vaak per email. Kan het nog beter geregeld worden?
Er zijn in de kerk taken die niet zo de aandacht trekken, en ook niet zo 'geestelijk' lijken als andere functies, maar die toch onmisbaar en van onschatbare waarde zijn voor het kerkelijke leven. Naast de taak van de koster kunnen we hier denken aan die van de preekvoorziener. Vooral in een vacante gemeente heeft hij vaak een zeer tijdrovende taak om voor elke eredienst een student, predikant of hoogleraar te vinden die kan voorgaan. Urenlang zit hij aan de telefoon. Soms geeft een predikant hem een paar zondagen. Vaker een enkele dienst. En nog veel vaker krijgt hij te horen: ?Ik kan u helaas deze keer niet helpen?, ?Dank voor uw tijd, en excuus dat ik u heb lastig gevallen?. Ondanks de teleurstelling toch vriendelijk blijven, dat is een bijzondere gave van een preekvoorziener.

ImageBijgaand gedicht ontvingen we van mevrouw E.D. van Dijk-van Heest uit Kampen.
Zij schreef daarbij de volgende toelichting:
?Het volgende gedichtje stuur ik u toe, niet omdat het mijn favoriete gedicht is, want ik houd van gedichten en heb vele favorieten. Maar waarom ik juist dit gedichtje stuur is om de volgende reden. Vanaf september 1950 tot 1953 werkte ik als leerling-verpleegster in het Sanatorium Sonnevanck te Harderwijk. Dit was toen een sanatorium voor tuberculose pati?nten. Na gewerkt te hebben op een afdeling met pati?nten die vol bed hadden en ook lopende pati?nten, kwam ik op het kinderpaviljoen en werd daarna overgeplaatst naar het Emma paviljoen en daar lagen alleen gipspati?nten. Deze pati?nten verschillen zo in verpleging met pati?nten die zich bewegen kunnen. Deze gipspati?nten konden zelf niets, moesten met alles geholpen worden en waren dus geheel afhankelijk van de verzorgenden.

Ik werd uitgenodigd voor een gesprek. Ik ging er goedsmoeds heen, want het was een aardig stel met drie leuke kinderen. Het bleek echter dat het echtpaar alleen maar een mededeling wilde doen. Die deden zij meteen.
?Wij hebben besloten over te gaan naar een evangelische gemeente?, zei de man. Ik keek hen verbijsterd aan, eerst niet wetend wat ik moest zeggen. ?Waarom?, was het enige wat ik tenslotte kon uitbrengen. ?We zijn daar twee keer geweest. We voelen ons er helemaal thuis. Sterker nog, het voelt als thuiskomen.? Dat was het antwoord dat ik kreeg.
Ik kon daarna meteen wel naar huis gaan. Maar ik deed dat niet. ?We hebben niet geweten dat jullie je niet in onze gemeente thuis voelden?, zo probeerde ik. ?Wij voelden ons eerst wel thuis in de gemeente. Maar de laatste tijd werd dat minder. Want uw preken zijn zo somber. Ze gaan bijna alleen maar over zonde en ellende. Alleen op het eind gaat het nog even over de genade. Wij vinden dat eenzijdig. Daarom gingen we naar de evangelische gemeente. We wisten het meteen: dit is het.?

ImageWaar staat de kerk in onze maatschappij? Wat is de rol van de kerk in wat wij het ?publieke domein? noemen. In dit boek tracht prof. dr. J.C. Kennedy daarop een antwoord te geven.

Kennedy is in Amerika afgestudeerd in theologie, in buitenlandse betrekkingen en in geschiedenis. Sinds 2007 is hij hoogleraar Nederlandse geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Hij schreef een proefschrift over culturele veranderingen in Nederland gedurende de zestiger jaren van de vorige eeuw. De positie van de protestantse kerk in de samenleving is de afgelopen 150 jaar niet dezelfde geweest. Kennedy wijst vier rollen aan -  min of meer achtereenvolgens -  die de kerk in die periode heeft gehad. Tot het eind van de negentiende eeuw kunnen de kerken beschouwd worden als nauw betrokken op de samenleving. Dat hing samen met de band die er was tussen de staat en de kerk. De overheid had grote invloed (reglementair, financieel) op de kerk. De kerk op haar beurt werd gezien als een onmisbare steunpilaar van de openbare orde. Een verschuiving naar de tweede rol vindt plaats aan het begin van de twintigste eeuw.

Commentaar

  • IsraĆ«lzondag 2024-10-11 17:20:39

    Afgelopen zondag is in veel kerken aandacht besteed aan de bijzondere band van ons als...

  • Ver van ons bed 2024-09-27 17:32:11

    Een korte zoektocht op het internet leert me dat er ooit een programma op de televisie was, dat de...

  • Laatste en eerste 2024-09-14 09:19:44

    Dit is mijn zesenveertigste en laatste commentaar voor dit mooie Kerkblad voor het Noorden. Na...

  • Horrorgezinnen 2024-08-31 08:28:17

    Wat een pijnlijke vertoning op de onlangs gehouden democratische conventie in Chicago. Niet ver...