Ieder mens krijgt in het leven met ziekte te maken. Ziekte van een van je ouders, ziekte van jezelf, of van je partner. Misschien zelfs ziekte van een kind. Ziekte heeft altijd invloed op je leven – helemaal als de ziekte terminaal is. Het is goed dat er af en toe een boek verschijnt dat ons wil helpen in deze omgang met ziekte. Niet omdat alle antwoorden daarin te vinden zijn, maar wel omdat er een weg gewezen wordt. De ervaringen van een ander die hetzelfde heeft doorgemaakt en daarmee dezelfde taal spreekt, kunnen je helpen.

Dat is in elk geval mijn persoonlijke inschatting na het lezen van verhoop en overleven. De impact van ziekte, dood en verlies, van Hans Alderliesten. Hij verloor in 2019 zijn vrouw aan kanker. In dit boek lees je vooral over zijn eigen beleving van de tijd tussen de eerste diagnose tot na een jaar na het overlijden.

Rouw en rauw

Alderliesten is open en eerlijk over twijfels, egoïsme, uitzien naar het einde en alle gevoelens die komen kijken bij het afscheid nemen. We lezen over rouw, zowel voor als na het overlijden. De stijl is heel direct en tegelijk poëtisch. Er zijn veel taalspelletjes en de beschrijving is hier en daar zeker ook rauw te noemen:<<cursief ‘Want in de lente van je leven kan het opeens herfst of winter worden […] Dit is een boek over hoop en over leven. verhoop en overleven. Ik wil weten: hoeveel hoop heb je nodig om te blijven leven? Ik denk dat het antwoord genade is.’ (pag. 7)

Een indrukwekkende beschrijving met ongekende diepgang. Dat komt onder meer door het gebruik van gedichten van Guido Gezelle die elk hoofdstuk inluiden. En door de citaten van Augustinus die in elk hoofdstuk wel aanwezig zijn. Deze diepgang zorgt er niet voor dat het boek niet toegankelijk is. In tegendeel. Omdat het persoonlijk blijft, lijkt het me juist zeer toegankelijk te zijn. Hoewel de thematiek wel erg zwaar is. Het lezen van dit boek ging mij niet gemakkelijk af. Het is zware kost, maar dan vooral emotioneel.

Het nieuwste deeltje in de serie Apeldoornse studies bevat negen artikelen die teruggaan op scripties van studenten. Deze artikelen belichten een bepaald aspect van het bijbelboek Jeremia. Het onderzoek van dit bijbelboek neemt aan de TUA een belangrijke plaats in. Prof.dr. B.J. Oosterhof was daarmee begonnen en prof.dr. H.G.L. Peels heeft het voortgezet. De nieuwe Apeldoornse studie laat zien hoe ook studenten daarbij betrokken zijn (geweest).

In het vorige artikel is aangegeven dat de grondstructuur van het nieuwe verbond ten opzichte van het oude verbond onveranderd is gebleven, en de inhoud eveneens ('Ik zal uw God zijn'). Niettemin is sinds de komst en het werk van de Messias datgene in het volle licht getreden waarnaar in vroeger eeuwen reikhalzend werd uitgezien.

Het verbond waarin God zo genadig de mens in zijn verlorenheid opzoekt om hem zalig te maken, vraagt om een antwoord. De liefde kan niet alleen maar van één kant blijven komen. Het erge van de zonde is, dat wij de liefde van God wél beantwoorden met ongeloof, minachting, gebrek aan belangstelling, ten diepste zelfs: haat. Paulus geeft een dieptepeiling van de mens in Romeinen 3: er is niemand die God zoekt; de Heidelbergse Catechismus spreekt dat na in zondag 2 en 3. De mens is zo bedorven door de zonde dat hij onbekwaam is tot enig goed en geneigd tot alle kwaad. Toch wil Gods ‘ja’ in de doop beantwoord worden met het ‘amen’ van het geloof. Hoe komt het dan zover?

De schrijver gaat eerst na wat muziek is en waar en hoe daar in de Bijbel over gesproken wordt. We lezen voor het eerst over muziek in Genesis, over Jubal die de vader is geweest van allen die de harp en de fluit kunnen bespelen. Maar de allereerste muziek komt uit de hemel. In Job 38 staat dat toen God de aarde aan het scheppen was, de morgensterren samen vrolijk zongen en al de kinderen van God juichten.

In de Bijbel lezen we over Mozes, die een lied zong over de bevrijding van de farao. Over David, die voor Saul op de harp speelde en voor wie de vrouwen zongen. Het bekendst zijn natuurlijk de Psalmen.