‘De gevende hand is altijd boven.’
Ik moet de laatste tijd nogal eens denken aan deze uitdrukking.
Iemand gebruikte hem in een bijeenkomst waar het ging over zending. Het thema dat centraal stond was wederkerigheid. De vraag kwam naar voren wat de relatie is tussen mensen als de een de ander helpt. Kan er dan wel sprake zijn van wederkerigheid, of kom je toch al gauw terecht in een situatie waarin ‘afhankelijkheid’ ontstaat? In dat gesprek werd het gezegd: ‘de gevende hand is altijd boven.’
Ik heb het verschillende keren zien gebeuren in de jaren dat we in Mozambique werkten (maar ook daarna). De mensen die daarheen gaan om hulp te geven, in welke vorm dan ook, komen zo maar terecht in een verhouding waarin zij bepalen wat er moet gebeuren, en dan ook op welke manier dat moet gebeuren. Dat neemt soms best extreme vormen aan: de mensen die komen helpen nemen de fondsen mee en stellen de doelen en maken uit wanneer een hulpproject geslaagd is.